Mark Rothko, geboren als Markus Yakovlevich Rothkowitz (25 september 1903 – 25 februari 1970), was een Amerikaanse schilder van Russisch-Joodse afkomst. Hij wordt algemeen beschouwd als een van de voornaamste vertegenwoordigers van de naoorlogse Amerikaanse abstracte kunst, met name van het abstract expressionisme.

Vroege leven en opleiding

Rothko werd geboren in Dvinsk, destijds deel van het Russische Rijk (nu Daugavpils, Letland). In 1913 emigreerde zijn familie naar de Verenigde Staten om te ontsnappen aan de Joodse vervolging. Hij groeide op in Portland, Oregon. Rothko toonde al vroeg interesse in kunst, maar ging aanvankelijk naar Yale University met andere ambities. Hij verliet Yale echter zonder diploma en verhuisde naar New York City om zijn artistieke carrière na te jagen.

Artistieke ontwikkeling

Rothko's vroege werk werd beïnvloed door expressionistische kunstenaars zoals Max Weber en Henri Matisse. Zijn stijl evolueerde door de jaren heen, van figuratieve en symbolistische werken in de jaren 1930 naar meer abstracte composities in de jaren 1940.

Doorbraak en rijpe periode

In de late jaren 1940 ontwikkelde Rothko zijn kenmerkende stijl van zachte, rechthoekige vormen zwevend op een gekleurde achtergrond. Deze werken worden vaak gekenmerkt door hun emotionele intensiteit en het gebruik van kleur om complexe gevoelens uit te drukken. Deze periode markeert zijn doorbraak en vestigde zijn faam als een van de leiders van de abstract expressionistische beweging.

Filosofie en invloed

Rothko geloofde dat kunst een diepe emotionele en spirituele ervaring moest bieden. Hij streefde ernaar om met zijn schilderijen fundamentele menselijke emoties zoals vreugde, tragedie, extase en wanhoop over te brengen. Zijn benadering was sterk beïnvloed door Nietzsche, de mythologie, en de existentiële filosofie.

Belangrijke werken en projecten

• Seagram Murals (1958-1960): Deze serie schilderijen, oorspronkelijk bedoeld voor het Four Seasons restaurant in het Seagram Building in New York, zijn een hoogtepunt van zijn carrière. Uiteindelijk heeft Rothko ervoor gekozen ze niet in het restaurant te installeren.
• Rothko Chapel (1971): Gelegen in Houston, Texas, is dit een interreligieuze heilige ruimte met veertien van Rothko's schilderijen. Het wordt beschouwd als een van zijn meest ambitieuze werken.

Laatste jaren en nalatenschap

Rothko's latere jaren werden overschaduwd door depressie en gezondheidsproblemen. In 1970 pleegde hij zelfmoord. Zijn nalatenschap blijft aanzienlijk; zijn werk wordt gezien als een diepgaande invloed op de moderne kunst en blijft een bron van inspiratie en bewondering.

Mark Rothko's bijdrage aan de wereld van de moderne kunst is onmiskenbaar. Zijn benadering van kleur, vorm en compositie heeft niet alleen het abstract expressionisme vormgegeven, maar blijft ook hedendaagse kunstenaars en kunstliefhebbers beïnvloeden. Zijn werk, gekenmerkt door emotionele diepgang en filosofische complexiteit, blijft relevant in de hedendaagse kunstwereld.