Gaslighten is een term die de afgelopen jaren steeds vaker in gesprekken over relaties, psychologie en misbruik naar voren is gekomen. Het verwijst naar een manipulatieve tactiek waarbij iemand bewust twijfels zaait in de geest van een ander, om zo de controle over die persoon te verkrijgen of te behouden. Deze vorm van emotioneel misbruik kan ernstige gevolgen hebben voor het slachtoffer, waaronder emotionele verwarring, zelftwijfel en psychische problemen. In dit artikel zullen we gaslighten nader onderzoeken, de oorsprong ervan verkennen, de kenmerken ervan analyseren en suggesties bieden voor hoe het kan worden herkend en aangepakt.

De oorsprong van de term 'Gaslighten'

De term 'gaslighten' vindt zijn oorsprong in het toneelstuk 'Gas Light' uit 1938, geschreven door de Britse toneelschrijver Patrick Hamilton. Het verhaal draait om een man genaamd Jack Manningham die zijn vrouw Bella systematisch gek probeert te maken door haar te doen geloven dat ze haar verstand verliest. Hij doet dit onder andere door de gaslampen in hun huis opzettelijk te dimmen en vervolgens te ontkennen dat er iets mis is wanneer Bella hierover klaagt. De titel van het toneelstuk is afgeleid van deze manipulatieve handeling met de gaslampen.

Het toneelstuk werd in 1940 verfilmd onder de naam 'Gaslight', met Ingrid Bergman en Charles Boyer in de hoofdrollen. De film bracht het concept van gaslighten onder de aandacht van een breder publiek en de term werd sindsdien geassocieerd met manipulatief gedrag dat gericht is op het doen twijfelen aan de eigen waarnemingen en geestelijke gezondheid van een persoon.

Kenmerken van Gaslighten

Gaslighten is een complexe vorm van manipulatie die verschillende kenmerken omvat:

Ontkennen en minimaliseren: De gaslighter ontkent dat er iets mis is en minimaliseert de zorgen of gevoelens van het slachtoffer. Ze doen alsof het slachtoffer overdreven reageert of zich dingen inbeeldt.

Verdraaien van de waarheid: De gaslighter manipuleert de feiten en verdraait gebeurtenissen om het slachtoffer te laten twijfelen aan hun eigen geheugen en waarneming. Ze kunnen beweren dat het slachtoffer dingen verkeerd heeft begrepen of onthouden.

Projectie: Gaslighters schuiven hun eigen negatieve eigenschappen, gedragingen of motieven vaak op het slachtoffer. Ze beschuldigen het slachtoffer bijvoorbeeld van dingen die ze zelf doen.

Isolatie: Gaslighters proberen vaak het slachtoffer te isoleren van vrienden en familie, waardoor ze afhankelijker worden van de gaslighter voor steun en bevestiging.

Herhaling: Gaslighting gedrag herhaalt zich vaak en wordt systematisch toegepast om het slachtoffer voortdurend in verwarring te brengen.

Gevolgen van Gaslighten

Gaslighten kan ernstige gevolgen hebben voor het slachtoffer, waaronder:

Verlies van zelfvertrouwen en zelfwaardering: Slachtoffers gaan twijfelen aan hun eigen gevoelens, intuïtie en geheugen, wat kan leiden tot een laag zelfbeeld.

Psychische problemen: Gaslighting kan leiden tot angst, depressie, posttraumatische stressstoornis (PTSS) en andere psychische aandoeningen.

Afhankelijkheid: Slachtoffers kunnen afhankelijk worden van de gaslighter voor bevestiging en steun, waardoor ze moeilijk uit de relatie kunnen stappen.

Sociale isolatie: Gaslighters isoleren vaak hun slachtoffers van vrienden en familie, waardoor het slachtoffer geïsoleerd en geïsoleerd raakt.

Herkennen en Omgaan met Gaslighten

Het herkennen van gaslighting is een belangrijke stap om het te kunnen aanpakken. Hier zijn enkele suggesties om gaslighting te herkennen en ermee om te gaan:

Vertrouw op je gevoel: Als je het gevoel hebt dat er iets niet klopt in een relatie of interactie, negeer dat gevoel dan niet. Vertrouw op je intuïtie en gevoelens.

Documenteer gebeurtenissen: Houd een dagboek bij van situaties waarin je het gevoel hebt dat je wordt gegaslight. Dit kan helpen om patronen en herhalingen te herkennen.

Zoek steun: Praat met vrienden, familie of een therapeut over je ervaringen. Ze kunnen een objectieve kijk bieden en steun bieden.

Stel grenzen: Leer assertief te zijn en stel duidelijke grenzen met betrekking tot wat je wel en niet accepteert in een relatie.

Overweeg professionele hulp: Als gaslighting ernstige gevolgen heeft voor je geestelijke gezondheid, overweeg dan professionele hulp om ermee om te gaan.

Gaslighten is een schadelijke vorm van manipulatie die ernstige gevolgen kan hebben voor het slachtoffer. Het is belangrijk om bewust te zijn van deze tactiek en de kenmerken ervan te herkennen. Door steun te zoeken, grenzen te stellen en professionele hulp te overwegen, kunnen slachtoffers van gaslighting stappen ondernemen om zichzelf te beschermen en herstellen van de schade die is aangericht. Het is van cruciaal belang dat we bewustzijn creëren over gaslighten en dit gedrag afwijzen in relaties en samenlevingen.